index

Shkruan Baki Ymeri

Kujtime mbi shqiptarin që e ngriti flamurin në zemër të Dardanisë

Pa heronj na vjen ftohtë në histori. Gafur Loku ishte shqiptari që kishte kultin e miqësisë dhe vokacionin e heroit. Dëshira e vetme e tij ishte liria dhe barazia, mirëqenia dhe bashkimi kombëtar si parakusht për inkorporimin e shpirtit shqiptar në gjirin e bashkësisë europiane.

Libri i parë i poetit Marin Kodreanu mban titullin Pa heronj na vjen ftohtë në histori. Kulti ndaj heronjve është kulti ndaj Zotit. I panumërt është numri i dëshmorëve që kanë dhënë rumunët dhe shqiptarët për liri dhe bashkim kombëtar. Lirie Kamberi në Gjermani ta përkujton sintagmën Liria Kombëtare. Atdheu, Flamuri i Shqipërisë dhe Kuvendi Kombëtar janë tri nga tridhjetë gazetat e revistat që delnin në gjuhën shqipe në Bukuresht e Konstancë. Liria, de facto është e bija e Iljaz Kamberit që komunikonte me Rafiun dhe Gafurin në kryeqendrën e Dardanisë. Marin Kodreanu është poet dhe kuadër ushtarak që e admiron Kosovën dhe poetët e Saj, mbiemri i të cilit t’i përkujton emrat e të parëve tanë Duka, Dika, Daka, Lika, Luka, Loku, Buza, Bushati, Katundi, Kodra, Blaku, Bashota, Kraja, Boletini, Arnauti, Rugova e dhjetra emra e toponime tjera prezente në trojet e Rumanisë dhe Dardanisë.

Kosova historike shtrihet në veri dhe në jug të Sharrit. Shkupi ishte qyteti më i rëndësishëm në trojet etnike të Shqipërisë historike. Gafur Loku ishte shqiptari që kishte kultin e miqësisë dhe vokacionin e heroit. Ai ra si një hero i shenjtë në obor të shtëpisë për mbrojtjen e Dardanisë. Shoku më i ngushtë i tij ishte Rafi Halili, shqiptari që e ngriti flamurin në qendër të Tetovës. De facto, ata ishin të pandarë, e patën ngritur sëbashku flamurin shqiptar në zemër të Dardanisë. Dëshira e vetme e tyre dhe e Shaban Çupit e qindramijëra kosovarëve të prekur nga flatrat e engjëllit ishte liria dhe barazia, mirëqenia dhe bashkimi kombëtar si parakusht për inkorporimin e shpirtit shqiptar në gjirin e bashkësisë europiane.

Në kuadrin e artikujve Gjashtë vjet burg për veprimtari armiqësore dhe Armiku i dënuar (Nova Makedonija dhe Vecer, 29 maj 1976), autori i këtij shkrimi ndëshkohet me gjashtë vjet burg të rëndë pse pat krijuar sëbashku me Rafiun, Gafurin, Rushit Nesimin etj. « platformë politike për veprim kundër bashkësisë sonë socialiste ». Nga aktgjykimi nr. 162/1976, kuptojmë se Gjyqi komunist i Shkupit, i kryesuar nga gjykatesit Miladin Stojanov, Dragan Spasov, Boshko Stojkoviq, Aleksa Boshkovski etj., pas procedurës kundërshqiptare të prokurorit Bozhidar Stankoviq dhe gjykatësit hetues Sllobodan Zherajiq, e patën dënuar Baki Ymerin me gjashtë vjet burg të rëndë për propagande armiqësore dhe veprimtari të organizuar kundër sistemit ish/jugosllav që diskriminonte kombin shqiptar. Rekomandimet për një ndëshkim të këtillë vini si pasojë e ahmarrjes së kryeshefit të Shërbimit të Sigurimit Shtetëror të policisë komuniste të Tetovës, emrin e të cilit s’po e përmendim ngase faji ishte yni pse e patëm pështyrë derisa na ndiqte me « fiçon » e tij (1971).

Në 12 faqet e këtij aktgjykimni komunist defilon edhe emri i Gafur Lokut, njëri nga heronjtë e poanumërt të popullit shqiptar. Rafiu dhe Gafuri kanë mbetur si një kujtesë e dashur në faqet e historisë. Vepra e tyre ta përkujton çetën e Themistokli Gërmenjit kur shpallej vetëqeverimi shqiptar, në kohën kur Themistokli e ngriti me duart e tij flamurin kombëtar në ballkonin e prefekturës së Korçës (më 10 dhjetor 1916). Themistokli Gërmenji, Çerçiz dhe Bajo Topulli, Adem Jashari dhe Rexhep Mala, Agim Ramadani, Gafur Loku dhe qindra bij të tjerë të Shqipërisë Reale e vaditën me gjak të freskët truallin e bekuar të Kosovës, për një ideal të shenjtë. Ata nuk janë tjetër veçse pasardhësit më besnikë të Skënderbeut, Ismail Qemalit, Gjergj Fishtës dhe Ibrahim Rugovës. E përmendim me admirim këtë të fundit, ngase dinte ta përvetësojë diplomacinë euro/amerikane për ta dekoruar Kosovën me sovranitet dhe pavarësi. Se kurë do realizohet kjo ëndërr, para apo pas botimit të monografisë për Gafurin, nuk dihet, por dihet se po të bëheshin krahu i djathtë i Rugovës edhe kundërshatrët e Tij, Kosova do të ishte sot vend i lirë, i përparuar dhe i pavarur.

Flamuri është një krenari kombëtare që nuk shuhet kurrë. I këtillë ishte edhe Gafuri. Le të shkëlqejë çdo shqiptar me shembullin e tij! Gafuri me një “r” në trojet e emrit, ngase shqiptarët ende nuk e kanë kuptuar të vërtetën se të jesh shqiptar don të thotë të jesh viktimë e pushtuesit të huaj që ka bërë çmos për arabizimin e shpirtit të tij dhe pushtimin e trojeve të tij. Thonë se Gafuri kishte qëndrime dinjitoze në burg. E kemi parë disa herë dhe kemi kuvënduar fare pak me të, e me Rafiun dhe me Nesimin e tij, për të mos u dhënë shkas spiunëve të na përgojojnë. Këtë e kishte parë edhe Binak Ulaj, i persekutuar politik në Idrizovë, i cili na e përkuijton faktin se ishim të barabartë me të gjitha, të afërm dhe solidar. Falë këtyre qëndrimeve, kemi arritur t’ u përballojmë sprovave të shumta dhe të dalim faqebardhë.

Gafur Loku sipas shënimeve të biografit të tij, Shaban Çupi, ishte me prejardhje nga fshati Kotlinë i Kaçanikut. Jetonte në Tetovë, si dhe në fshatin Palë dhe Nikë të Hanit të Elezit. Vetëm pse kërkonte të drejta dhe barazi kombëtare shpifet, ndiqet, arresotohet dhe dënohet dy herë me nga tetë vjet e gjysmë burg të rëndë nga gjykatat komuniste të ish/Jugosllavisë. Disa herë iu mor e drejta nga ana e prokurorëve për finalizimin e studimeve të larta në Fakultetin Ekonomik të Prishtinës. Ishte i martuar dhe baba i gjashtë fëmijëve, anëtar i Këshillit për Financim të Republikës së Kosovës, dega në Han të Elezit. Nga intervista dhënë revistës E vërteta (nr. 4/1997), kuptojmë se më 4 korrik të vitit 1968 kishte ngritur me Rafi Halilin flamurin kombëtar në Fabrikën e Tekstilit në Tetovë. Nuk e dimë në i kanë ngritur përmendore për së gjalli Rafi Halilit, apo në i kanë sigurur pension më të majmë se pensionet e udbashëve që ende nuk i kanë bërë publike mëkatet e veta, por e dijmë se më 21 shtator 1971, Gafuri arrestohet nga ana e UDB-es së Maqedonsië në Prishtinë. Pse?

Ngase kishte kërkuar me bashkëveprimtarët e tij përdorimin e flamurit shqiptar, hapjen shkollash në gjuhën shqipe, përdorimin e dygjuhësisë në administratë, shmangjen e diskriminimit ndaj shqiptarëve të Kosovës dhe Maqedonisë. Aktakuza e ngarkonte për veprimtari kundërshtetërore nga pozitat e nacionalizmit shqiptar. Torturat që i kemi përjetuar kanë qenë nga më të rëndat, dhe përdoreshin forma të ndryshme persekutimesh, të cilat përfundonin me humbjen e vetëdijes. Dënimet i kemi mbajtur deri në ditët e fundit, në burgun e Idrizovës, pa gëzuar asnjë ditë amnistie.

Këto ishinn disa nga kujtimet e tij të hidhura nga ajo kohë barbare. Papërkulshmëria e tij, e Rexhep Malës, Binak Ulajt, Xhafer Shatrit e dhjetra të përsekutuarve të tjerë në burgun e Idrizovës, ishte papërkulshmëri fenomenale. Mbarimi tragjik i Gafurit nga rafalet e automatikut serb të shërbimeve të fshehta të kriminelëvëe të Millosheviqit, në shkurt të vitit 1999, ta përkujton parandjenjën tragjike dhe dëshirën e shenjtë të atyre që militonin për ta bërë Shqipërinë Shqipëri: Ndoshta Ju kujtohet dëshira e fundit e Themistokli gërmenjti, i thoshte Gafuri Shaban Çupit, duke vazhduar: Para se të pushkatohet nga toga armike, Themistokli nuk kërkoi asgjë tjetër, pos lirisë për ta kënduar Këngën e Lirisë. As që kemi fjalë tjera për ta dëshmuar atdhetarizmin e shenjtë të këtij kosovari të shenjtë, që ra si një martir i shenjtë, për shenjtërimin e një vendi të shenjtë.

Nga e majta:Rafi Halili dhe Rushit Nesimi Në mes Gafur Loku

Në varrimin e Gafur Lokut në fshatin Paldenicë 24/02/ 1999 Foto nga arkivi i mikut te ngushtë të Gafurit, Shaban Çupi