GJITHMONË NË SHËRBIM TË SHQIPTARËVE DHE SHQIPËRISË

            Po qe se nuk i kthehemi të kaluarës, për të evokuar ngjarjet e shkruara e të pashkruara të historisë, ardhmëria shpirtërore mund të na shkojë nëpër terr. Ideja është e një dijetari të madh francez: Pocqueville. Në Nëntor të vitit 1974, duke i vizituar bashkatdhetarët tanë në prag të Ditës së Flamurit, nga ana e patriotit korçar Dhimtër Kristesku, kuptojmë se nuk ekzistonte fshat në Rumani, sidomos në Moldovë dhe Munteni, pa një kosovar. "Kishin furra buke apo ëmbëltore. Pjesa dërmuese e tyre ishin nga Tetova, Gostivari e Kërçova. Nga Kërçova qenë familje të shumta, edhe në Drëgëshan. Më kujtohet si sot njëfarë Muhedin Hyseini, pastaj në rrethin Vëlçea, ishtë njëfarë Dani, rojtar vreshtash.

Nga ana e profesor Maksutit, kuptojmë se kërçovarët më të shquar të Plojeshtit kanë qenë Rexhep Selim Novosella, Sefedin Kërçova dhe Kurtish Banushi. Rexhep Novosella ishte tregtar dhe patriot i madh. Ishte shqiptari që e sponsorizoi banketin për nderë të Ismail Qemalit, ditën kur u mbajt mbledhja historike me koloninë shqiptare të Bukureshtit (5 Nëntor 1912), kur u morën vendimet e para lidhur me Pavarësinë shtetërore të Shqipërisë.  Sa herë vjente në Bukuresht, Rexhepi i tubonte bashkatdhetarët e vet në restorantin Kapsha, duke i gostitur dhe duke biseduar me ta për fatin e shqiptarëve dhe të Shqipërisë. Qëllimi i tij ishte që ta ndihmojë kombin shqiptar në ruajtjen e identitetit kombëtar. Ai ishte i rrethuar përherë nga miq e dashamirë, bashkatdhetarë që digjeshin për komb e atdhe.

            R. Novosella gëzonte respektin e të gjitha autoriteteve, dhe e donin të gjithë. Bashkëvepronte, si me shqiptarë, poashtu edhe me tregtarë përkatësishë tjera nacionale. Për hulumtimet tona, sipas "Shqiptarit"të Bukureshtit, “është e denjë të shënohet veprimtaria e tij patriotike, e shtjelluar në shumë plane, që nga thirrja e shqiptarëve në takime e biseda që u bënë periodike, e deri tek ndihmat në të holla për mbështetjen e disa veprimeve patriotike që do të çonin në shpëtimin dhe ruajtjen e Pavarësisë, sovranintetit dhe tërësisë tokësore, të shtetit shqiptar. Mbështeti shpalljen e Pavarësisë e më pas, mbrojtjen e saj, duke qenë mik me Pandeli Evangjelin - kryeministri i ardhshëm i Shqipërisë. E ndihmoi madje, edhe Ahmed Zogun, me qëllim që të konsolidonte shtetin shqiptar. Priste në Plojesht shumë shqiptarë, pavarësisht nga vinin, duke i ndihmuar të gjenin punë dhe të vendoseshin në Rumani. Disa prej tyre i ndihmonte edhe për të krijuar familje".

            Në Plojesht jeton sot e kësaj dite e bija e tij, stomatologja Jozefina Avrami, që ka mbi 80 vjet. Ishliderit të shqiptarëve të këtij vendi, ajo i ka ofruar një serë fotografishë të viteve '40, ku gjendet edhe i ati i saj, në shoqëri të  korçarëve, ndër të cilët edhe Sefedin Kërçova, të gjithë tregtarë të pasur dhe atdhetarë të dëshmuar. Si qindra shqiptarë të tjerë, Rexhep Novosella ka ardhur i varfër në Rumani, në fillim të shekullit XX. Duke patur një edukatë të shëndoshë familjare, me të ardhur në Rumani, bie në kontakt me librat e vëllezërve Frashëri, që ishin botuar para ca vitesh, në shtypshkronjën e parë shqiptare të Bukureshtit. Nga ana e rilindasve të atëhershëm, dëgjoi po ato fjalë, që i kish dëgjuar nga ia ati kërçovar: Shqiptarët janë trima, të mençur, punëtorë dhe të zotë për çdo punë. Përmes punës së ndershme, arriti të bëhet shfrytëzues pyjesh të tëra në Luginën e Teleazhenit. Në Rrugën Vëleni të Plojeshtit, kishte deponë e madhe të drurëve. I kishte miq të ngushtë bashkëvendasit e tij: Kurtish Banushin, Sefedin Maksutin, Llukë Llokmanin, Subi Kadriun, Nazif Ibrahimin etj. Korçarët e Bukureshtit  tregonin se ai është takuar me Ibrahim Temon, Asdrenin e patriotë të tjerë. Ishte njëri nga shqiptarët e pasur, që ka sponsorizuar botime librash, gazetash dhe aksione tjera në favor të komunitetit shqiptar të Bukureshtit. Në vitin 1949, me rastin e nacionalizimit të pasurisë nga ana e komunistëve, qe detyruar ta braktisë Rumaninë e të kthehet në gjirin e familjes në vendlindje: i varfër përnga xhepi, por i pasur përnga shpirti e përvoja jetsore, krenar për kontributin që pat dhënë për shqiptarët dhe avansimin e kauzës së tyre kombëtare.

            Një kërçovar tjetër i famshëm i Plojeshtit, ka qenë Kurtish Banushi, i lindur para 90 vitesh, më 1912, në Shutovë të Kërçovës. Që nga 13 nëntori 1930, duke kaluar kufirin me pasaportë jugosllave, vendoset në Plojesht të Rumanisë, ku më 1943 i akordohet "Libreza e ushtrimit të profesionit si rrogtar", nga ana e Ministrisë së punës, shëndetit dhe mbrojtjes sociale. Në këtë dokument (nr.83556/1943), Kurtishi paraqitet si "mik i devotshëm italian, i lindur në Kërçovë të Shqipërisë". Tre vjet më vonë, bëhet anëtar i Lidhjes Popullore të Shqiptarëve të Rumanisë (Uniunea Populara Albaneza din Romania), cilësi të cilën zoti Xhelku Maksuti e dëshmon përmes Librezës nr.287/1946. Sekretar i Lidhjes asokohe ishte Nesti Proto. Banonte në Plojesht, në të njëjtën rrugë (Valeni, nr.30, ku kish deponë e drurëve Rexhep Novosella. Lidhjet ndërshqiptare të korçarëve të Bukureshtit, atestohen edhe përmes një Vërtetimi që ia lëshon më 1958, Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Bukuresht, përmes  vulës zyrtare dhe nënshkrimit të sekretarit të parë, Niko Misho. Meqë ishin kufinjtë e mbyllur dhe nënshtetasit e huaj të ndjekur, për të ardhur në vendlindje në vitin 1970, Kurtishin e fton në vizitë, përmes një garance oficiale, Nuredin Nexhbedini nga Strellci i Kërçovës.

            I entuziazmuar për kontributin që janë duke dhënë kohëve të fundit kërçovarët për demokratizimin e Maqedonisë, zoti Xhelku Maksuti, edhe ky me prejardhje kërçovare, shpreh indinjatë ndaj krimeve barbare që kanë bërë pushtuesit e huaj përgjatë luftës së dytë botërore, kur ia kanë likuiduar krejt familjen dajës Izet. "Urdhëroni, na porosit zotëria e tij, e pyesni për këtë nipërit e mi që kam në vendlindje: Beratin, Xhelkun, Sefedinin dhe Rexhepin. Janë këta bijtë e Nuhi Kadriut, që kanë shtëpi, edhe në Novosellë, edhe në Kërçovë". Zotëria e tij na flet edhe për një atdhetar tjetër të madh të kësaj ane: Sefedin Kërçovën, i karakterizuar nga revista "Java" e Tiranës (nr.30/1937), si "një nga patriotët më të çquarë dhe nga përpjekësit më fanatikë për lirin' e Kombit. Zoti Kërçova, në Rumani kishte një pozitë mjaft të mirë, por atdhedashuria e tij, e detyroi t'i braktisë të tëra, për t'i shërbyer Kombit. Dhe sot e kësaj dite, ndonëse fati e ka favorizuar, nga goja e zotërisë së tij nuk del asnjë ankim, por vetëm fjalë enthusiaste për Mbret e Atdhe". Në vitin 1942, Sefedin Kërçova udhëhoqi komunën e Shipkovicës. U shua në Tiranë, ku banonte, në rrugën Buda, në prezencën e zonjës Ana nga Satu Mare, për të cilën do të përkujdeset më vonë, shqiptarja Zejnepe Taula. Të këtillë ishin kërçovarët e Rumanisë: punëtorë krahu, ëmbëltorë të rëndomtë dhe tregtarë të mëdhenj. Ishin atdhetarë që i preokuponte përherë aktualiteti dhe historia e popullit shqiptar, bukuritë mahnitësë të atdheut, jeta e rëndë e shqiptarit në vendlindje, gjuha jonë e shenjtë dhe traditat tona të bukura.