Baki Ymeri,

Nuk e dimë në ka ardhur koha për ringritjen e kishës në Shipkovicë,apo të Katedrales së Kombit edhe në Drenicë, por e dimë se shqiptarët duhet ta ndajnë shapin prej sheqerit, duke i dhënë prioritet kulturës kombëtare, e jo propagandave fetare.           

Jo per Olsi Jasexhiun që s’i duron dot vllehët dhe shqiptarët e krishtërë, por për Fahredin Shehun e kemi fjalën. Nuk e dimë në është poet, prift apo hoxhë, por e dimë se këto ditë Fahredini, alias Dini, e lanson një libër në Shkup. Ftësën për të marrë pjesë në lansim e transmetoin në 100 adresa elektronike, madje edhe në ato të cilat as që duan të kenë punë me propaganda fetare. Që nga Beteja e Maricës, dhe sidomos ajo e Kosovës (1389), sulltanët e Stambollit kanë bërë çmos për ta shndërruar Ballkanik në një qendër mesjetare të prapambeturisë. Po kështu ka vepruar edhe Serbia, përmes shijeve paranoike të fundamentalizmit ortodoks dhe ekspansionizmit ballkanik. Pas vdekjes së Skënderbeut, për të shpëtuar gjuhën, shpirtin dhe fenë e të parëve tanë, shqiptarët e mençur dolën tejmatanë brigjeve të Adriatikut, Danubit etj. Jo feja  i ka fajet, por fundamentalizmi fetar.

         Për Riza Lahun, memorialist, poet, pilot dhe atdhetar, nuk ka gjë më të bukur në Tiranë, se sa të admirosh studenteshat iraniane me kryqin në gji. Po qe se ta sheh kryqin krueredaktori i një fletushke për fëmijë në zemër të Sharrit, ta bën më keq seç ia bënë arsimtarit shembullor Eshref Zejneli, duke e mbytur me gurë e drurë, siç e patën gozhduar Krishtin e ndjerë. Kush janë ata që e benë këtë krim barbar në mesnatën e fundamentalizmit komunist në linjën Brodec-Shipkovicë? Po kalojmë nga objekti në subjekt, te titulli i parashtruar për komentim. Komenti zyrtar, de facto i përket Eva Galambos nga Bukureshti, të përditshmes bukureshtare Gândul (Mendimi, 20 mars 2006), dhe burimeve të transmetuara asokohe nga posti arab i televizionit Al-Jazera.

         Përse ishte fjala? Ka kaluar një vjet nga ajo kohë dhe fjalët e Evës janë ende aktuale. Janë aktuale ngase shqiptarët ende nuk janë mbushur me mend për ta zëvendësuar fundamentalizmin fetar me atdhetarizëm kulturor. Nuk blejnë shqiptarët gazeta, siç veprojnë hebrenjtë, por dinë të hedhin para pas lavireve të Bullgarisë apo Rumanisë. Po t’i kishin ndjekur me kohë shembujt e shenjtë të rilindasve tanë, admirimi i Europës ndaj Kosovës dhe Shqipërisë do të ishte ende më i madh, Kosova kaherë do të ishte bërë republikë, ndërsa Shqipëria do të kishte krijuar kushte ekzistenciale për shqiptarët dhe arumunët, më shumë se Greqia. I potencojmë arumunët ngase një zagari elektronik nuk i konvenon mendimi ynë se sulmet e bandave myslimane të Ali Pashë Tepelenit kundër vllehëve të Voskopojës, ishin sulme barbare që shëmbëllenin me krimet e forcave paramilitare të Millosheviqit në Kosovë. Ku janë Akademia dhe Biblioteka e Voskopojës? Ku janë ata që s’janë?

         Posti televiziv në fjalë është i njohur në Europë apo SHBA si një ndërmjetës i mesazheve kërcënuese të terroristëve arabë kundër Perëndimit. Ajo që impresionoi telespektatorët e një posti tjetër televiziv, Qatar, kishte të bëjë me një intelektuale siriane, dr. Wafa Sultan, dhe një profesor egjyptas të studimeve fetare (dr. Ibrahim al Khouli). Emisioni i realizuar në gjuhën angleze, qe ndjekur nga miliona telespektatorë. Me këtë rast, dolën në shesh disa të vërteta aktuale edhe për “patriotët” tanë, për titistët dhe enveristët e dikurshëm, të cilët e kanë zëvendësuar atdhetarizmin me fanatizem. Emisioni në fjalë bënte fjalë për vlerat e larta të Perëndimit dhe prapambeturinë ekonomike e kulturore të Lindjes fanatike. Konflikti prezent në Irak apo Avganistan nuk është një konflikt ndërmjet feve apo qytetërimeve, por një konfrontim ndërmjet dy koncepteve të kundërta, ndërmjet dy epokave. Mënjanë është  mentaliteti mesjetar i fundamentalizmit, ndërsa në anën tjetër qytetërimi i shekullit XXI.